کتاب جواهرالاحکام مصطفوی فقه‌نامه‌ای پارسی از سده ششم هجری نوشته سراج‌الدین علی بن عثمان اوشی – مقدمه و تصحیح: دکتر رسول جعفریان

اسلام در دهه سوم قرن اول هجری وارد خراسان و ورارود شد. مردمان پارسی‌زبانِ آنجا در پذیرش اسلام با فاتحانِ عرب همراه شدند. در یک دورۀ بلند تاریخی، آثار دینی به زبان عربی نگاشته شد، اما به‌تدریج، آثاری در علوم اسلامی به‌ویژه فقه، به زبان پارسی نوشته شد. در طول قرون بعد، زبان پارسی، پا‌به‌پای زبان عربی، قالبی برای آثار دینی، تاریخی و ادبی بود. از قرن چهارم به بعد، آثار بزرگ و کوچکی در فقه به پارسی نوشته شد که کتاب جواهر‌الاحکام سراج‌الدین اوشی (م 575) از آن شمار است. این کتاب یک دورۀ مختصر اما کامل در فقه پارسی براساس مذهب حنفی است. جواهرالاحکام افزون بر ارزش دینی، یک متن پارسی کـهن، حاوی لغات، اصطلاحات، و مفاهیم فراوان در نظام‌ اجتماعی و فرهنگ و تمدّن مسلمانانِ خراسان و ورارود به شمار می‌آید.